Tại sao đảng Cộng hòa Mỹ mở cuộc điều tra luận tội TT Biden?

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy ngày 12/9 tuyên bố các dân biểu Cộng hòa sẽ mở cuộc điều tra luận tội Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden sau nhiều tháng điều tra về các giao dịch kinh doanh nước ngoài của con trai ông là Hunter Biden.

Cuộc điều tra được ông Donald Trump ủng hộ, người đã hai lần bị Hạ viện luận tội nhưng cả hai lần đều được Thượng viện tha bổng. Ông Trump, người dẫn đầu trong cuộc đua giành đề cử của đảng Cộng hòa để thách thức ông Biden trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm tới, đã bị buộc tội trong 4 vụ án hình sự riêng biệt trong năm nay.

Tòa Bạch Ốc bác bỏ động thái này rằng không có bằng chứng hỗ trợ.

Điều tra luận tội là gì?

Hiến pháp Hoa Kỳ trao quyền cho Quốc hội luận tội các quan chức liên bang, bao gồm cả tổng thống về tội phản quốc, hối lộ và “các tội trọng và tội nhẹ khác”. Một tổng thống có thể bị cách chức nếu Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội theo đa số đơn giản và Thượng viện bỏ phiếu với đa số 2/3 để kết án sau một phiên xét xử.

Cuộc điều tra luận tội là một bước chính thức có thể diễn ra trước cuộc bỏ phiếu của Hạ viện về việc có phê chuẩn các điều khoản luận tội hay không và cuối cùng là một phiên tòa tại Thượng viện.

Hạ viện vào năm 2019 đã bỏ phiếu cho một cuộc điều tra luận tội ông Trump trước khi ông bị luận tội lần đầu tiên với cáo buộc lạm dụng quyền lực tổng thống bằng cách gây áp lực buộc Ukraine điều tra các giao dịch kinh doanh của ông Hunter Biden. Hạ viện đã không tổ chức một cuộc điều tra luận tội đầy đủ trước khi đưa ra cáo buộc luận tội vào những tuần cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump sau cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.

Đảng Cộng hòa tại Thượng viện cả hai lần đều có đủ số phiếu để tha bổng ông Trump.

Những cáo buộc

Đảng Cộng hòa cáo buộc rằng con trai của ông Biden là Hunter Biden đã thu lợi từ các giao dịch kinh doanh với các thực thể nước ngoài bằng cách sắp xếp quyền tiếp cận Phó Tổng thống Biden khi đó. Họ cũng cáo buộc rằng bản thân ông Biden đã được hưởng lợi.

Ngoài ra, họ cũng nói rằng Bộ Tư pháp đã can thiệp vào các cuộc điều tra về thuế của ông Hunter Biden. Công tố viên đặc biệt Hoa Kỳ David Weiss, người đứng đầu cuộc điều tra, phủ nhận cáo buộc đó.

Phe Dân chủ nói gì?

Tòa Bạch Ốc đã bác bỏ các cáo buộc. Đảng Dân chủ cho rằng các cuộc điều tra của quốc hội là vô căn cứ và có động cơ chính trị và rằng việc này nhằm làm chệch hướng 4 cáo trạng hình sự chống lại ông Trump.

Dân biểu Dân chủ Jamie Raskin nói trong một tuyên bố trước thông báo của ông McCarthy: “Cuộc điều tra của đảng Cộng hòa là một nỗ lực rõ ràng nhằm vũ khí hóa Quốc hội theo lệnh của ông Trump”.

Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Ian Sams nói động thái này là “chính trị cực đoan ở mức tồi tệ nhất”.

Bằng chứng

Đảng Cộng hòa đã chỉ ra một tài liệu của chính phủ Hoa Kỳ, trong đó một người cung cấp thông tin đề cập đến người đứng đầu Burisma, một công ty Ukraine mà ông Hunter Biden ngồi trong hội đồng quản trị, nói rằng: “Phải mất 5 (triệu) để trả cho một Biden, và 5 (triệu) cho một Biden khác”, đề cập đến các khoản thanh toán theo cáo giác đối với hai thành viên trong gia đình Biden.

Ông Devon Archer, một cộng sự của ông Hunter Biden, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với các nhà điều tra quốc hội vào tháng 7 năm nay rằng ông không biết về bất kỳ khoản thanh toán nào như vậy.

Người đứng đầu Burisma nói ông không có bất kỳ liên hệ nào với ông Joe Biden hoặc nhân viên của ông ấy, và rằng ông Biden lúc làm phó tổng thống đã không giúp đỡ cho ông hoặc cho công ty ông, theo bản ghi lại cuộc phỏng vấn do ông Jamie Raskin, đảng viên Dân chủ hàng đầu của Ủy ban Giám sát Hạ viện, công bố.

Ông Archer cũng nói với các nhà điều tra quốc hội rằng ông Hunter Biden đã để cha mình điện đàm với các nhà đầu tư hoặc cộng sự nước ngoài “có thể 20 lần” trong suốt khoảng 10 năm.

Ông Archer nói ông Hunter Biden đã tìm cách tạo ra “ảo tưởng về việc tiếp cận cha mình”, nhưng những cuộc trò chuyện đó không liên quan đến bất kỳ giao dịch kinh doanh nào và ông không biết về bất kỳ hành vi sai trái nào của Tổng thống Biden.

Hạ viện có bỏ phiếu không?

Ông McCarthy đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các thành viên theo đường lối cứng rắn ở cánh phải trong đảng của ông. Dân biểu Matt Gaetz đã cho rằng vị thế chủ tịch Hạ viện của ông McCarthy sẽ gặp nguy nếu ông không ủng hộ việc luận tội, trong khi Dân biểu Marjorie Taylor Greene nói bà sẽ không bỏ phiếu tài trợ cho chính phủ nếu không bỏ phiếu về cuộc điều tra luận tội.

Quyết định của ông McCarthy khởi động một cuộc luận tội mà không kêu gọi biểu quyết trước đã tránh được thử thách về đa số sít sao 222-212, không phải tất cả đều ủng hộ động thái này.

Thượng viện sẽ làm gì?

Theo Hiến pháp, sau khi Hạ viện bỏ phiếu luận tội một quan chức, Thượng viện sẽ tổ chức xét xử. Việc loại bỏ quan chức này đòi hỏi phải có đa số 2/3 Thượng viện.

Thượng viện khó có thể kết tội ông Biden, nơi đảng Dân chủ của ông chiếm đa số và một số đảng viên Cộng hòa cho biết họ không muốn có một phiên tòa luận tội.

Chưa có tổng thống nào bị Thượng viện phế truất sau một cuộc luận tội.

Những rắc rối pháp lý khác mà ông Hunter Biden phải đối mặt

Ông Weiss nói các công tố viên sẽ tìm cách truy tố ông Hunter Biden về các tội liên quan đến thuế và súng ống trước ngày 29 tháng 9. Các nhà điều tra đã điều tra ông từ năm 2019.

Các luật sư của ông Hunter Biden đã thương lượng một thỏa thuận nhận tội cho phép ông nhận tội không nộp thuế đối với khoản thu nhập 1,5 triệu đô từ năm 2017 đến năm 2018, đồng thời tham gia vào một cuộc tranh luận hoãn truy tố riêng biệt về việc sở hữu trái phép súng khi sử dụng ma túy, nhưng thỏa thuận đã sụp đổ trong mùa hè.

Việc truy tố hình sự có thể đồng nghĩa với việc ông Hunter Biden có thể phải đối mặt với phiên tòa xét xử trong khi cha ông đang vận động tái tranh cử.