Âm mưu thành lập một tiểu quốc trên Cộng hòa Quần đảo Marshall ở Thái Bình Dương của Trung Quốc
BBC News Tiếng Việt
8 tháng 9 2022
Một cặp vợ chồng Trung Quốc âm mưu thành lập một tiểu quốc trên Cộng hòa Quần đảo Marshall ở Thái Bình Dương, hối lộ các nghị sĩ và quan chức ở đây, các công tố viên Mỹ cho biết.
Người đàn ông và người phụ nữ đã cố gắng thuyết phục các nhà lập pháp thành lập "Khu vực bán tự trị" (SAR) trên một đảo san hô hẻo lánh.
Một khu vực như vậy sẽ mở rộng khả năng tiếp cận của nước ngoài tới quốc gia Thái Bình Dương, do Mỹ quản lý cho đến năm 1979.
Chính quyền Cộng hòa Quần đảo Marshall vẫn chưa giải quyết đầy đủ các cáo buộc, bất chấp lời kêu gọi từ các đảng đối lập.
Nhưng nhà chức trách Mỹ cho rằng các bị cáo - Cary Yan và Gina Zhou - đã phá hoại chủ quyền của đảo quốc.
Nỗ lực của họ đã chứng kiến các dự luật hỗ trợ việc tạo ra SAR được tranh luận tại quốc hội của Quần đảo Marshall vào năm 2018 và 2020.
Các công tố viên cáo buộc một số nhà lập pháp Đảo Marshall, không nêu danh tính trong bản cáo buộc, đã bỏ phiếu cho các dự luật sau khi nhận hối lộ từ 7.000 đến 22.000 USD.
Cặp đôi này bị giam giữ ở Thái Lan vào năm 2020 và bị dẫn độ về Mỹ vào tuần trước.
"Các khoản hối lộ của Yan và Zhou đã coi thường một cách trắng trợn chủ quyền của Cộng hòa Quần đảo Marshall và cơ quan lập pháp của nước này", Luật sư Hoa Kỳ Damian Williams tại Quận phía Nam của New York nói.
Quần đảo Marshall, một chuỗi các đảo nằm giữa Hawaii và Úc, giành độc lập vào năm 1979 sau khi chịu sự quản lý của Hoa Kỳ trong bốn thập niên.
Đây vẫn là căn cứ chiến lược quan trọng của Washington ở Thái Bình Dương, nơi Mỹ có một số liên minh an ninh nhưng Trung Quốc đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng.
Làm thế nào mà âm mưu bị cáo buộc bị lộ
Các công tố viên cho rằng hai bị cáo điều hành một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại New York, thông qua đó họ trả tiền và liên lạc với các quan chức Quần đảo Marshall.
Bắt đầu từ năm 2016, họ đã liên hệ với các đại diện của hòn đảo trong nỗ lực tạo ra một SAR trên đảo san hô Rongelap - một khu vực bị bỏ hoang sau vụ thử bom khinh khí của Mỹ vào những năm 1950.
Mỹ cho biết ông Yan và bà Zhao mục đích "thay đổi đáng kể luật pháp trên đảo", chẳng hạn như cắt giảm thuế và nới lỏng các hạn chế nhập cư, để thu hút đầu tư nước ngoài.
Họ cáo buộc cặp đôi này đã uống rượu và thiết đãi ít nhất sáu quan chức và nhà lập pháp của Đảo Marshall, trả tiền cho các chuyến bay và khách sạn ở New York cũng như ở Hong Kong, nơi các quan chức tham dự một hội nghị quảng bá SAR.
Một quan chức nhận tiền sau đó đã bổ nhiệm ông Yan làm cố vấn đặc biệt cho Quần đảo Marshall. Cặp đôi cũng trở thành công dân nhập tịch Đảo Marshall.
Năm 2018, các nhà lập pháp từng nhận hối lộ đã giới thiệu với quốc hội một dự luật hỗ trợ SAR được đề xuất, các công tố viên Hoa Kỳ cho biết.
"Các bị cáo đã đề nghị và cung cấp một loạt khoản hối lộ và các động cơ khác để có được sự ủng hộ của các nhà lập pháp cho dự luật", bản cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ viết.
Tuy nhiên, dự luật đã không được thông qua tại quốc hội sau sự phản đối kiên quyết từ tổng thống khi đó của hòn đảo, Hilda Heine. Bà Heine vào khoảng thời gian đó đã cáo buộc các đối thủ hoạt động nhân danh Trung Quốc và cố gắng bảo vệ đảo san hô để biến nó thành một "quốc gia trong một quốc gia".
Nhưng bà Heine đã thua trong cuộc tổng tuyển cử năm 2019. Quốc hội mới vào năm 2020 sau đó đã thông qua một nghị quyết tán thành khái niệm SAR - mở đường cho một dự luật mới để thành lập nó.
Tuy nhiên vào cuối năm đó, ông Yan và bà Zhao đã bị giam giữ ở Thái Lan. Họ bị buộc tội ở Mỹ với các tội danh tham nhũng, rửa tiền và hối lộ nước ngoài.
Hôm thứ Hai, cựu tổng thống, bà Heine, cùng với nhiều người yêu cầu chính quyền Quần đảo Marshall giải quyết vấn đề.
"Nitijela [quốc hội] và chính phủ sẽ làm gì với 'vết nhơ' lớn này của Quần đảo Marshall?" bà hỏi, theo truyền thông địa phương.