Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ kháng cáo, một ngày sau khi bồi thẩm đoàn gồm các công dân New York kết án ông về tất cả 34 tội danh liên quan đến nỗ lực gây ảnh hưởng bất hợp pháp đến kết quả cuộc bầu cử quốc gia năm 2016.
“Đó là một phiên tòa gian lận,” cựu tổng thống nói với một nhóm nhỏ phóng viên và những người ủng hộ ngày 31/5 bên trong Tháp Trump của ông ở khu trung tâm Manhattan.
Ông Trump, trong 33 phút, đã bày tỏ bất bình về vụ kiện, về đất nước và về Tổng thống Joe Biden. Ông Trump tuyên bố - không có bằng chứng - rằng thẩm phán trong vụ án của ông đã tham nhũng và không công bằng, đồng thời các thủ tục tố tụng ở bang New York là do ông Biden và các quan chức liên bang dàn dựng.
“Tôi rất vinh dự dính líu trong chuyện này vì chúng tôi đang đấu tranh cho Hiến pháp của mình,” ông Trump nói thêm trong bài phát biểu của ông.
Ông Biden, khi mở đầu bài phát biểu tại Tòa Bạch Ốc về Trung Đông, lưu ý rằng phán quyết nhất trí chống lại ông Trump được đưa ra sau khi bồi thẩm đoàn nghe lời khai trong 5 tuần và cựu tổng thống được trao mọi cơ hội để tự bào chữa.
“Và thật liều lĩnh, thật nguy hiểm, thật vô trách nhiệm khi bất cứ ai nói rằng việc này bị gian lận chỉ vì họ không thích phán quyết,” ông Biden nói ngày 31/5.
Bồi thẩm đoàn gồm 12 người đã cân nhắc trong khoảng 10 giờ trong hai ngày liên tiếp trước khi đưa ra phán quyết hôm 30/5, khiến ông Trump trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên bị xét xử và kết án về tội hình sự.
Ông Trump được cho là ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa năm 2024 trong cuộc bầu cử tháng 11 chống lại ông Biden, đảng viên Đảng Dân chủ, người đã đánh bại ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2020. Nhưng ông Trump hiện phải đối mặt với khả năng bị quản chế hoặc ngồi tù tới 4 năm.
Ngày tuyên án đã được ấn định vào ngày 11 tháng 7, giữa chiến dịch trở lại Tòa Bạch Ốc của ông và ngay trước khi bắt đầu Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa vào ngày 15 tháng 7, nơi ông sẽ chính thức được đề cử làm ứng cử viên tổng thống của đảng.
Sau khi bị kết tội, luật sư bào chữa của ông Trump, Todd Blanche ngay lập tức yêu cầu hủy bỏ phán quyết, nhưng Thẩm phán Tòa án Tối cao New York Juan Mercan đã bác bỏ yêu cầu.
Bên trong phòng xử án, ông Trump tỏ ra không mấy xúc động khi biết được số phận của mình. Nhưng khi bước ra khỏi phòng xử án hôm 30/5, ông gọi việc kết tội ông là “một sự ô nhục”.
Chiến dịch tranh cử của ông Trump sau đó đã nhanh chóng gửi một email gây quỹ trích dẫn câu nói của cựu tổng thống bằng tất cả chữ in hoa: “Tôi là một tù nhân chính trị!”
Ngay từ khi bắt đầu phiên tòa vào giữa tháng 4, ông Trump đã coi thường vụ việc, chê bai các nhân chứng tương lai chống lại ông bất chấp lệnh của ông Mercan cấm ông làm như vậy. Ông Mercan đã 10 lần cho rằng ông Trump khinh thường tòa án và phạt ông 10.000 đô la, số tiền mà thẩm phán thừa nhận là một khoản tiền quá nhỏ đối với một tỷ phú như ông Trump.
Lưu ý rằng ông Trump, dù “có bị kết án trọng tội hay không,” sẽ là ứng cử viên của Đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống, phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của ông Biden, Michael Tyler, cho biết cơ hội ngăn chặn tội phạm đã bị kết án quay trở lại Phòng Bầu dục của Tòa Bạch Ốc sẽ đến vào ngày 5 tháng 11 tại thùng phiếu, nói thêm “mối đe dọa mà ông Trump đặt ra cho nền dân chủ của chúng ta chưa bao giờ lớn hơn thế.”
Ông Trump chắc chắn sẽ kháng cáo bản án của mình và có thể tiếp tục tranh cử. Hiến pháp Hoa Kỳ không cấm ông trở thành tổng thống với tư cách là một tội phạm bị kết án.
Ông Eugene V. Debs, người đã bốn lần tranh cử tổng thống không thành công và là một cái tên quen thuộc của thời đại, ra tranh cử với tư cách là ứng cử viên của Đảng Xã hội vào năm 1920 trong khi bị bỏ tù vì vi phạm Luật Gián điệp và Nổi loạn. Ông được chính quyền cho phép đưa ra một tuyên bố bằng văn bản hàng tuần từ Nhà tù Liên bang Atlanta. Ông Debs chiếm được hơn 3% số phiếu bầu trong cuộc tổng tuyển cử.
Chỉ có một quan chức liên bang được bầu thành công khi đang bị giam giữ. Dân biểu Matthew Lyon vào năm 1798 được bầu lại vào ghế Vermont của mình trong khi bị bỏ tù vì tội xúi giục nổi loạn vì những lời chỉ trích Tổng thống John Adams.
Nếu ông Trump, 77 tuổi, giành được nhiệm kỳ thứ hai vào tháng 11, ông sẽ có quyền ân xá rộng rãi liên quan đến các bị cáo liên bang bị kết án, nhưng ông không thể ân xá cho bản thân trong bản án ở New York vì đây là một vụ án cấp tiểu bang khác với tài phán liên bang.
Ông Trump phải đối mặt với ba cáo trạng khác, trong đó có hai cáo buộc nói ông đã cố gắng bất hợp pháp để đảo ngược cho thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020. Cả ba vụ án đều liên quan đến tranh cãi pháp lý lâu dài giữa luật sư của ông và công tố viên. Do đó, vụ việc ở New York có thể là vụ duy nhất được quyết định trước cuộc bầu cử tháng 11.
Ông Trump bị kết án sau khi ông Michael Cohen, người dàn xếp chính trị một thời của ông Trump, làm chứng rằng ông Trump bảo ông “cứ làm đi” - trả 130.000 đô la tiền bịt miệng vài ngày trước cuộc bầu cử năm 2016 cho nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels để bịt miệng bà về cuộc hẹn hò một đêm với ông Trump một thập niên trước.
Ông Trump một lần nữa vào ngày 31/5 phủ nhận mọi liên lạc với bà Daniels.
“Không có chuyện gì xảy ra cả,” ông nói.
Một thỏa thuận tiền bạc không phải là bất hợp pháp. Ông Trump bị kết tội làm giả hồ sơ kinh doanh tại tập đoàn bất động sản Trump Organization của ông để che giấu khoản hoàn trả năm 2017 về khoản tiền bịt miệng cho ông Cohen, mà ông Trump tuyên bố là dành cho công việc pháp lý của ông Cohen.
“Đó không phải là tiền bịt miệng. Đó là một thỏa thuận không tiết lộ - hoàn toàn hợp pháp. Hoàn toàn thông thường. Ai cũng có,” ông Trump nói với các phóng viên ngày 31/5.
Nhóm bào chữa của ông Trump tuyên bố ông Cohen, tự vi phạm và ông Trump không hề hay biết, đã chuyển khoản tiền bịt miệng cho luật sư của bà Daniels.