"Chúng tôi đang tìm kiếm các câu trả lời hợp lý, có căn cứ để người dân có thể tiếp tục sống mà không phải hoang mang như hiện tại," Cảnh sát trưởng Mastronardy trả lời BBC News về các vụ drone khả nghi bay qua lại đang xảy ra ở Bờ Đông nước Mỹ.

Kể từ giữa tháng 11, cư dân và chính quyền địa phương ở khu vực này thường xuyên trình báo về các drone bay sát bờ biển, gần các cơ sở hạ tầng quan trọng hoặc các căn cứ quân sự của Mỹ.

Tuy nhiên, chính quyền Mỹ nhấn mạnh họ không tin những thứ mọi người phát hiện có khả năng gây ra bất kỳ mối nguy hiểm nào cho người dân hoặc cho an ninh quốc gia của Mỹ.

Một số quan chức Mỹ nói với các phóng viên rằng nhiều vụ nhìn thấy drone là do người dân "phản ứng hơi thái quá". Điều này khiến Cảnh sát trưởng Michael Mastronardy và cư dân địa phương thất vọng, khẳng định tận mắt thấy drone bay qua khu phố mình.

"Tôi càng thất vọng hơn khi họ đổ cho mắt chúng tôi có vấn đề hay đó là sản phẩm của trí tưởng tượng. Quả là xúc phạm với nhiều người quá," vị cảnh sát trưởng nói với BBC.

Đó là lý do tại sao chính phủ liên bang cần phải minh bạch hơn về những gì họ biết ngay cả khi họ không thể chia sẻ thông tin chi tiết cụ thể, ông và một số nhân chứng địa phương khác nói với BBC News.

Thứ mà tôi chưa từng thấy bao giờ

Noel Thomas đang lái xe đi mua một tách cà phê trước bình minh tại thành phố Edison quê nhà, bang New Jersey thì bỗng thấy một thứ gì phát ra ánh sáng màu đỏ.

Không lâu sau, anh nhận ra đó là một drone hình tam giác với ba đèn nhấp nháy màu sắc khác nhau lơ lửng trên một nhà máy điện gần đó. Anh ngay lập tức gọi cảnh sát - và được trả lời là họ cũng nhận được các báo cáo tương tự trong đêm - và quay phim lại.

Hơn 48km về phía nam, trên đường lái xe về nhà tại thị trấn Montclair, New Jersey, Evan Cutler nhìn thấy một vật thể lớn đến mức ban đầu khiến anh ngỡ là Mặt Trăng.

Vật thể có kích thước bằng một chiếc xe buýt chở học sinh có hình chữ nhật, đèn nhấp nháy, Cutler kể lại. Anh tin rằng vật thể đó bay quá thấp nên không thể là máy bay hay trực thăng được.

"Tôi đã nhìn thấy hàng trăm chiếc drone trong đời, nhưng chắc chắn chưa bao giờ thấy thứ như thế," Evan Cutler nói.

Anh đã báo vụ việc cho FBI - cơ quan này cho biết đã nhận được hơn 5.000 thông tin về các vụ phát hiện drone được cho là đã xảy ra trong tháng qua. Chỉ khoảng 100 thông tin trong đó đáng để theo dõi, dựa trên phân tích của FBI.

Các quan chức khẳng định đây không phải là điều mới. Bộ Tư lệnh miền Bắc Mỹ (NORTHCOM) đã báo cáo hơn 600 vụ xâm phạm vùng không phận hạn chế tương tự kể từ năm 2022, và cho biết có thể có những trường hợp khác mà họ chưa biết tới.

Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby nhấn mạnh vào thứ hôm 16/12 rằng có hơn một triệu drone đã được đăng ký với Cục Hàng không Liên bang và hàng ngàn chiếc trong số đó được bay được phép mỗi ngày.

Các quan chức cũng lưu ý đến một sự thay đổi trong luật liên bang hồi năm ngoái cho phép nhiều drone được bay vào ban đêm.

Stacie Pettyjohn, giám đốc Chương trình Quốc phòng tại Trung tâm An ninh Mỹ Mới, nghĩ rằng hầu hết các drone lớn đang được phát hiện thực chất là các loại máy bay nhỏ dựa vào dữ liệu theo dõi chuyến bay công khai.

"Thật khó để xác định một vật thể trên bầu trời, đặc biệt là vào ban đêm với máy ảnh hoặc thiết bị quang học. Bạn cần phải có khả năng phát hiện tín hiệu vô tuyến được sử dụng để điều khiển drone từ xa hoặc radar được tối ưu hóa để theo dõi những vật thể bay chậm cỡ nhỏ này," bà trả lời BBC qua email.

Tuy nhiên, hiện tượng này đã thu hút sự chú ý của người dân khắp nước Mỹ. Sự thiếu hụt giải đáp cụ thể dẫn đến một khoảng trống thông tin, từ đó nuôi dưỡng các thuyết âm mưu và đôn đoán.

Olivia DeMattio, chủ một quán cà phê ở thị trấn Mendham, New Jersey, kể rằng khách hàng của cô liên tục trò chuyện các thuyết mới nhất với nhân viên.

"Chúng tôi vẫn chưa có câu trả lời nào vào lúc này, nên vẫn đang cảm thấy lo lắng hơn là an tâm. Họ không thể trả lời là họ không biết đó là gì rồi lại khẳng định không có mối đe dọa nào. Nghe thật mâu thuẫn," Olivia DeMattio bình luận.

'Người dân của chúng tôi sẽ cảm thấy ra sao?'

Các lãnh đạo địa phương đã bắt đầu thay mặt cho cư dân của mình để giục chính quyền tìm kiếm câu trả lời.

Một nhóm gồm 21 thị trưởng ở New Jersey đã viết thư cho thống đốc bang vào ngày 8/12, yêu cầu một cuộc điều tra toàn diện. Họ cho rằng các báo cáo về drone - và thiếu hụt lời giải đáp thỏa đáng - đã khiến khoảng 500.000 cư dân vô cùng lo lắng.

Một trong số đó là Thị trưởng Ryan Herd của Pequannock - nói rằng ông quan ngại vì những cuộc gọi đầy lo lắng của cư dân mà ông bắt đầu nhận được vào cuối tháng 11.

Một số người hỏi liệu các drone có đang phát tán hóa chất hoặc có "khả năng thả thứ gì đó xuống như những chiếc ở Ukraine" hay không.

Ông Herd cho hay mình và gần 200 lãnh đạo địa phương khác đã nhận được lời mời dự một buổi báo cáo tại trụ sở cảnh sát tiểu bang New Jersey ba ngày sau khi họ gửi thư.

Các quan chức An ninh Nội địa và Bộ Quốc phòng phát biểu tại buổi họp rằng quân đội hoặc các công ty công nghệ không chịu trách nhiệm cho các vật thể trên bầu trời đêm. Họ tuyên bố không biết ai là người đứng sau, ông Herd nói.

"Tôi đã nổi giận," ông nói.

"Đây là nước Mỹ năm 2024 và các vị nói với tôi rằng các vị không biết ai đang điều khiển những chiếc drone đang bay qua nhà của chúng tôi hay việc mấy thứ này đến từ đâu?"

Thị trưởng Michael Melham của Belleville, New Jersey, cũng tham dự cuộc họp. Ông cho biết mình được thông báo rằng những drone không rõ nguồn gốc này đang bay qua các cơ sở hạ tầng quan trọng nhưng không gây ra mối đe dọa đáng kể nào và sẽ không bị bắn hạ.

"Tôi không tin điều đó," ông nói.

Tổng thống đắc cử Donald Trump dường như có chung quan điểm với ông Melham. Trước đó ông Trump đã nói rằng "chính quyền biết chuyện gì đang xảy ra" dù từ chối cho biết liệu tuyên bố đó có dựa trên tuyên bố nào của chính quyền hay không.

Ông Trump cũng nói rằng những chiếc drone bí ẩn "đang bay qua thị trấn Bedminster" - là nơi có ngôi nhà của ông ở bang New Jersey. Vị tổng thống đắc cử nói rằng vì những chiếc drone kia nên ông đã hủy chuyến đi cuối tuần đến đó.

"Như vậy thì, các cư dân của tôi cảm thấy thế nào khi tổng thống đắc cử, là người có một nơi cư trú ở New Jersey, nói với mọi người là ông ấy sẽ không đến đây?" Thị trưởng Melham đặt vấn đề.

Với nhu cầu tìm kiếm lời giải đáp ngày càng tăng, các cơ quan liên bang, dù vẫn lặp lại tuyên bố các drone bí ẩn đó thực ra chẳng có gì là bí ẩn, cũng đã cung cấp các hệ thống radar tiên tiến cho một số tiểu bang.

"Nhưng tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa, theo nhận định của chúng tôi tới thời điểm này, đây là các drone thương mại, tiêu khiểu, (và) thực thi pháp luật - tất cả đều hoạt động hợp pháp và đúng luật - và / hoặc máy bay dân dụng," ông John Kirby nói vào ngày 16/12.