4/1/2024
BBC News
Svitlana Siemieikina và Kristina Spitsyna có chung tình yêu âm nhạc và yêu nước
Cái chết rớt xuống thình lình từ bẩu trời xanh giờ đây đã trở thành điều bình thường tại Ukraine. Tháng 8/2023, tên lửa của Nga đã giết chết hai cô gái trẻ đang ngồi ghế đá dưới bóng một nhà thờ.
Họ là Kristina Spitsyna và Svitlana Siemieikina, nằm trong số hơn 10.000 dân thường đã thiệt mạng kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2/2022.
Liên Hợp Quốc ước tính số đàn ông, phụ nữ và trẻ em thiệt mạng trên thực tế cao hơn “đáng kể”.
Chiến tranh của Nga tại Ukraine giờ đây đã trở thành một sự kiện bất biến. Những ám ảnh kinh hoàng cũng đã trở nên quen thuộc. Tuy nhiều cái chết không được đưa tin chi tiết, nhưng chúng tôi muốn kể câu chuyện về cuộc đời, và những giây phút cuối cùng, của hai trong số những người đã thiệt mạng.
Khi làn gió nhẹ luồn qua những tán cây, Halyna Spitsyna cảm thấy được sự hiện diện của Kristina con gái bà.
“Gió thổi. Và tôi thấy như linh hồn của con gái đang ôm lấy mình,” bà nói.
Nói rồi bà cúi xuống và đặt những bông cúc vào một cái bình trên ngôi mộ của Kristina.
Con gái bà – một ca sĩ trẻ đầy triển vọng – đã trút hơi thở cuối cùng vào tháng Tám cùng với cô bạn thân Svitlana. Họ được chôn bên nhau tại rìa một nghĩa trang, nơi mà giờ đây đã san sát những ngôi mộ mới.
Nấm mộ đôi, chất đầy những vòng hoa rực rỡ sắc màu, được phủ trên bằng một lá cờ Ukraine xanh-vàng. Ngôi mộ nổi bật như thể muốn thu hút sự chú ý đến tuổi trẻ và tài năng đã bị tước đoạt.
Hai cô gái đã lập nên một nhóm hát nhỏ lấy tên "Những cô gái đồng điệu". Họ hát tại các đám cưới và phát trực tiếp các buổi hòa nhạc đường phố trên Telegram để kêu gọi quyên góp cho cả binh lính lẫn dân thường.
Vào ngày 9/8, họ hát bên ngoài một siêu thị tại một con phố đông đúc ở quê nhà Zaporizhzhia. Svitlana, 18 tuổi, chơi guitar và Kristina, 21 tuổi, hát chính.
Buổi biểu diễn cuối cùng của họ được ghi lại bằng một chiếc điện thoại mà giờ đây lại thật ám khi xem.
Đoạn phim quay Kristina, với mái tóc vàng dài buông xõa, đang mặc quần short, và Svitlana, tay ôm cây đàn ghi ta, đang mặc quần jean. Cả hai trông tràn đầy sức sống.
"Bài hát cuối cùng của chúng tôi sẽ dành cho tất cả mọi người và những người đang bảo vệ Kherson," Kristina nói. Cô chọn một bài hát nổi tiếng của Ukraine có tên “Chiến Thắng Cuộc Chiến”. Giọng hát của cô cất cao vút trong ánh chiều tà.
“Dưới bầu trời xanh và ánh sáng chân lý
Với ánh nắng vàng trên vai
Chúng ta viết sách gửi tương lai
Cách chúng ta chiến thắng cuộc chiến
Cách chúng ta chiến thắng cuộc chiến”
(Nguyên văn:
Under the blue sky in the rays of truth
With the yellow sun on my shoulder
We write books for the future
How we will win the war
How we win the war)
Halyna bị giày vò bởi nỗi mất mát to lớn và những câu lòng quẩn quanh – Nếu như họ không đến sân chơi thì sao? Nếu họ ở lại trên con phố chính thì sao?
Và làm thế nào để bà có thể tiếp tục sống?
"Tôi không biết rồi ngày mai sẽ ra sao," bà nói, mặt đẫm nước mắt. "Đôi khi tôi có thể mỉm cười, nhưng rồi lại nhớ ra rằng tôi không thể cười được nữa. Như thể bạn đã chết rồi, nhưng vẫn có thể nói vậy."
Halyna Spitsyna đề nghị với con gái và Svitlana rằng họ nên rời Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga năm 2022
Sau đó, bà Halyna, 43 tuổi, đang là một quản lý bán hàng, xin lỗi vì đã trở nên quá xúc động.
Vụ tấn công tên lửa gây ra cái chết của hai cô gái làm chấn động khắp thành phố. Cha của Svitlana, Yurii Siemieikin, đã nghe thấy tiếng nổ từ ngôi nhà của ông ở ngoại ô, và ngay lập tức nhảy lên xe.
"Tôi biết chúng đang ở trong khu vực đó. Sau khi cảnh sát cho phép tôi qua, tôi đã nhìn thấy cảnh tượng ấy, Svitlana đang nằm trước mặt tôi," ông nói, tay chỉ xuống đất, giọng trùng xuống.
Ông ngồi dưới bóng cây dẻ ngựa bên cạnh vợ ông Anna, và cô con gái Sasha 12 tuổi. Khu vườn gia đình giờ đây là nơi đầy những nỗi đau.
"Làm thế nào có thể, trong thế kỷ 21, một việc vô lý như vậy lại có thể xảy ra?" Yurii, 41 tuổi, người làm việc trên đường sắt, trăn trở.
Gia đình cho biết cả Svitlana và Kristina đều có năng khiếu âm nhạc từ khi còn nhỏ.
Ông nói rằng người Nga sẽ không bao giờ được tha thứ. "Những điều này sẽ kéo dài đến thế hệ mai sau. Cháu chắt của chúng tôi sẽ mãi nhớ những gì người Nga đã và đang làm," ông Yurii nói một cách chậm rãi, trầm lặng, như thể việc gắng gượng kiềm chế nỗi đau đã lấy đi hết sức lực của ông.
Svitlana có năng khiếu âm nhạc và tự sáng tác từ nhỏ, ông nói. Cô ấy yêu thích K-pop và việc học ngoại ngữ. Bên trong ngôi nhà nhỏ của gia đình, phòng ngủ vẫn y vậy - với những tấm poster của Nirvana và AC/DC gắn trên tường.
Cây guitar của cô vẫn nằm trên giường, như thể đợi cô quay lại. Tới đây, tới lượt Sasha sẽ chơi nó.
Phòng ngủ của Svitlana được gia đình cô giữ nguyên trạng
"Chị ấy đã dạy tôi cách chơi," Sasha nói. "Lúc đầu, nó khó nên tôi không thích. Giờ thì tôi muốn chơi nó mãi. Chị ấy luôn muốn mọi người hạnh phúc và chấm dứt cuộc chiến. Chị ấy muốn thực hiện những điều chị ấy có thể qua âm nhạc.”
Sasha bình thản nói về tên lửa và các vụ oanh tạc - những thứ mà giờ đây đã là điều phổ biến trong tuổi thơ của một đứa trẻ Ukraine.
Cái chết người chị gái đã thay đổi cách Sasha nhìn nhận những rủi ro, theo một cách không mong đợi.
"Tôi bắt đầu ít chú ý đến nguy hiểm hơn," cô nói một cách thực tế.. "Tôi sống trong thế giới của riêng mình, tôi cảm thấy an toàn hơn vì cảm nhận được rằng Sveta [Svitlana] luôn ở bên tôi."
Sasha Siemieikina muốn tiếp tục chơi guitar để vinh danh chị gái mình
Một khung ảnh của Svitlana được gắn vào cây thánh giá trên ngôi mộ của cô, ảnh của Kristina cũng ở bên cạnh. Họ nhìn nhau qua những bức ảnh, mãi mãi trẻ trung.
Ukraine đang mất đi những người tài năng sáng lạng nhất, cả trên và ngoài chiến trường. Họ là những diễn viên, nghệ sĩ, vũ công ballet, ngôi sao thể thao và những tiếng nói tương lai như Kristina và Svitlana.
Từ ngày chiến tranh nổ ra, Halyna đã đề nghị các cô gái rời đi, nhưng họ đã từ chối. Bà nói rằng họ muốn tiếp tục hát để nâng cao tinh thần của mọi người.
Halyna không chỉ thương tiếc cho sự mất mát của chính mình mà còn cho cả sự mất mát mỗi ngày của đất nước Ukraine.
"Những người trẻ tuổi tài năng và đầy tham vọng đang chết đi. Nếu không có trẻ em, tương lai nào đang đợi chờ đất nước này? Không chỉ riêng chúng tôi mà điều này có thể phá hủy cả Ukraine," bà nói.
Mộ của Kristina và Svitlana nằm cạnh nhau
Bà Halyna kể rằng khi Kristina bắt đầu biểu diễn từ khi năm tuổi - "con bé bước lên sân khấu như một ngôi sao. Nó không hề run sợ. Với con bé, điều quan trọng là được hát."
Bà đã chờ mong cái ngày con gái bà thành danh nhờ giọng hát, chứ không do cái chết của cô.
Nhưng giờ đây, con gái bà và Svitlana - cùng nhiều người khác nữa - đang nằm trong những nấm mồ vẫn còn mới.
Mẹ ơi, nghe này
Nay con tòng quân.
Đừng khóc Mẹ nhé.
Con sẽ còn sống trở về.
(“Hey, listen, Mum.
I'm going off to war.
Don't you cry
I'll come back alive.”)
Tường thuật bổ sung bởi Wietske Burema và Natalka Sosnytska